Η ταχεία αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας οφείλεται κατά κύριο λόγο στο περιβάλλον, στο οποίο ζουν τα παιδιά. Τα χαρακτηριστικά αυτού του περιβάλλοντος είναι κυρίως:

• Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα λόγω της έλλειψης χώρων αναψυχής και πάρκων, του μειωμένου ελεύθερου χρόνου τους, της αύξησης της παρακολούθησης τηλεόρασης και της ενασχόλησης με υπολογιστές, ηλεκτρονικά παιχνίδια κ.ά.
• Η αυξημένη διαθεσιμότητα τροφίμων με υψηλό θερμιδικό περιεχόμενο.
• Η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών μέσα στο ίδιο το σπίτι και η συχνή πλέον κατανάλωση φαγητού εκτός σπιτιού.

Κύριος στόχος της αντιμετώπισης του αυξημένου βάρους των παιδιών είναι, συνήθως, η σταθεροποίηση του σωματικού βάρους ή γενικότερα ο έλεγχός του στην πορεία της ανάπτυξής τους. Η εφαρμογή αυστηρής δίαιτας αδυνατίσματος απαγορεύεται σε παιδιά, ενώ αυτό που προσπαθούμε να επιτύχουμε είναι η διατροφική εκπαίδευση, με στόχο την αλλαγή της διατροφικής τους συμπεριφοράς, και η αύξηση της σωματικής τους δραστηριότητας. 

Πότε επιτρέπεται η δίαιτα
Πριν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε αν το παιδί μας χρειάζεται να χάσει βάρος, πρέπει πρώτα να εκτιμηθεί αν είναι υπέρβαρο, παχύσαρκο κλπ. σε σχέση με τις καμπύλες ανάπτυξης της χώρας μας (υπάρχουν στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού). 

 Ειδικότερα:
● Μέχρι τα 2 χρόνια δεν αναγνωρίζεται η ανάγκη ενός παιδιού να χάσει βάρος. Παρόλα αυτά, αξιολογείται αν το παιδί είναι υπέρβαρο, αλλά δεν τίθεται συγκεκριμένος στόχος βάρους. Η προσπάθεια για τη μείωση του σωματικού βάρους, δηλαδή, ξεκινάει μετά την ηλικία των 2 ετών.
● Από την ηλικία των 2 μέχρι των 5 ετών, είτε το παιδί είναι υπέρβαρο είτε παχύσαρκο, οι ειδικοί συνιστούν να προσπαθήσει να διατηρήσει το βάρος ή να μειώσει το ρυθμό αύξησής του. O μόνος τρόπος να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι να περιοριστεί η ποσότητα του φαγητού που καταναλώνει το παιδί.
● Από 6 έως 11 ετών, όταν το παιδί είναι υπέρβαρο, συστήνεται η διατήρηση του σωματικού βάρους. Όταν είναι παχύσαρκο, συστήνεται η απώλεια του σωματικού βάρους κατά μισό κιλό το μήνα, ενώ όταν είναι πολύ παχύσαρκο (και συχνά η παχυσαρκία συνοδεύεται από προβλήματα με αυξημένα λιπίδια στο αίμα κλπ.), τότε η σύσταση είναι η απώλεια να μην ξεπερνά το 1 κιλό την εβδομάδα.
● Από τα 12 έως τα 18, όταν ένα παιδί είναι υπέρβαρο, συστήνεται η απώλεια μισού κιλού το μήνα περίπου, ενώ όταν είναι παχύσαρκο, θα πρέπει να χάνεται περίπου 1 κιλό την εβδομάδα.

Πώς θα αδυνατίσει
Όπως ήδη αναφέραμε, τα παιδιά κατά κανόνα δεν κάνουν δίαιτα, ακολουθούν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές, συμβουλές και συνήθειες, ώστε να μειώσουν το ρυθμό αύξησης του βάρους. Η δίαιτα δηλαδή στα παιδιά δεν είναι απαραίτητα περιοριστική. Αν το πρόβλημα είναι σοβαρότερο, ένας διατροφολόγος θα μπορούσε -πάντα με βάση την ηλικία, το ύψος, το βάρος, αλλά και το πόσο δραστήρια είναι- να τους δώσει ένα ενδεικτικό διαιτολόγιο. Σε κάθε περίπτωση, για να αδυνατίσει ένα παιδί, θα το βοηθήσουν πολύ τα παρακάτω:
● Να κόψει το 1/4 από την ποσότητα που τρώει και να μειώσει όσα τρόφιμα καταναλώνει επιπλέον από το φαγητό του (π.χ. αναψυκτικά, γλυκά, πατατάκια κλπ.).
● Να καταναλώνει 5 γεύματα την ημέρα (πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, απογευματινό, βραδινό). 

Να τρώει ένα καλό πρωινό, επειδή η μη κατανάλωση πρωινού είναι μια συνήθεια που σχετίζεται, σύμφωνα με πολλές έρευνες, με την αύξηση του σωματικού βάρους.
● Να τρώει τουλάχιστον ένα γεύμα την ημέρα με τους γονείς του, επειδή, σύμφωνα με μελέτες, τα παιδιά αυτά έχουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες και χαμηλότερο σωματικό βάρος.
● Να καταναλώνει καθημερινά τουλάχιστον 5 με 9 (ανάλογα με την ηλικία του) μερίδες φρούτων και λαχανικών. Η κάθε μερίδα αντιστοιχεί σε ένα μικρό φρούτο ή μισό φλιτζάνι λαχανικά.
● Να καταναλώνει καθημερινά φυτικές ίνες, που βρίσκονται στα φρούτα, στα λαχανικά και στα δημητριακά ολικής άλεσης. Oι ίνες είναι σημαντικές, γιατί προκαλούν κορεσμό και βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου.
● Να προτιμάει τα ολόκληρα φρούτα σε σχέση με τους χυμούς, οι οποίοι είναι καλή επιλογή, αλλά δεν πρέπει να υποκαθιστούν το νερό.
● Όταν διψάει να πίνει νερό, που δεν έχει καθόλου θερμίδες, κι όχι άλλα υγρά.
● Να περιορίζει σε μία ή δύο φορές την εβδομάδα τα γεύματα που παρασκευάζονται εκτός σπιτιού.
● Να παίρνει μαζί του ένα σνακ (π.χ. ένα τοστ και ένα φρούτο) από το σπίτι για να το τρώει ως δεκατιανό στο σχολείο.
● Να μειώσει τις καθιστικές δραστηριότητες (παρακολούθηση τηλεόρασης και ενασχόληση με τον υπολογιστή) σε 2 ώρες την ημέρα, όπως συστήνει η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία.
● Να αυξήσει τη σωματική δραστηριότητα και το παιχνίδι, ακόμα κι αν μειώνονται οι ώρες που αφιερώνει στα μαθήματα, τη μελέτη κλπ. Η σωματική δραστηριότητα οφείλει να είναι μέρος της καθημερινότητας του παιδιού, που θα πρέπει να παίζει, να πηγαίνει στο σχολείο και το φροντιστήριο με τα πόδια κλπ.

Να τρώει γλυκά;
Επειδή στα παιδιά οι τροφές που απαγορεύονται γίνονται ακόμα πιο επιθυμητές, ενώ, παράλληλα, θα ήταν άδικο να στερήσουμε από ένα παιδί το γλυκό ή τη σοκολάτα, θα μπορούσαμε να του επιτρέπουμε να τα τρώει, αλλά όχι καθημερινά. 

Για παράδειγμα να καταναλώνει ένα γλυκό, παγωτό ή σοκολάτα  2 φορές την εβδομάδα αντί για απογευματινό σνακ. Αντίστοιχα,  όσον αφορά τροφές  πολλών επιβαρυντικών θερμίδων, όπως τα αναψυκτικά, τα πατατάκια κλπ., που όμως  τα παιδιά τα έχουν συνδέσει με θετικές στιγμές (π.χ. πάρτι, διακοπές), δεν μπορούν να αποκλειστούν, αλλά να καταναλώνονται με μέτρο σε ειδικές περιστάσεις.

Τι χρειάζεται να κάνουν οι γονείς 

● Να προσπαθήσουν πρώτα να βελτιώσουν τις δικές τους διατροφικές συνήθειες.

● Να μην απαγορεύουν κανένα τρόφιμο. Oι ειδικοί έχουν παρατηρήσει ότι όσο αυξάνεται ο περιορισμός των τροφίμων, τόσο αυτά γίνονται πιο ελκυστικά και αυξάνεται το σωματικό βάρος των παιδιών.
● Να κάνουν υπομονή. Έχει υπολογιστεί ότι ένα παιδί πρέπει να «εκτεθεί» τουλάχιστον 10 με 20 φορές σε ένα τρόφιμο για να αποφασίσει να το δοκιμάσει, πόσο μάλλον για να το ενσωματώσει στο διαιτολόγιό του.
● Να μη σερβίρουν πολύ μεγάλες μερίδες στα παιδιά. Έχει διαπιστωθεί ότι μέχρι την ηλικία των 3-4 ετών, ένα παιδί τρώει την ποσότητα που θέλει και χρειάζεται, ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη θα είναι η μερίδα που θα του βάλουμε. Από την ηλικία των 4-5 ετών και μετά οι άνθρωποι μαθαίνουμε να τρώμε περισσότερο, ανάλογα με το πόσο μεγάλη ποσότητα έχουμε μπροστά μας.
● Να μην προβάλλουν τις δικές τους προσδοκίες και απαιτήσεις στο παιδί.
● Να κατανοούν πόσο δύσκολη είναι η θέση του υπέρβαρου παιδιού που προσπαθεί -αντιμετωπίζοντας πιθανόν επιπλέον απόρριψη και κριτική από τους συνομηλίκους- να χάσει βάρος σε μια ηλικία που τα άλλα παιδιά είναι ανέμελα.
● Να τονίζουν τα θετικά σημεία του παιδιού, ώστε να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμησή του σε θέματα άσχετα με το βάρος.